Het Koningshuis als familiebedrijf: 5 essentiële stappen bij (troon)opvolging

Opvolging in het familiebedrijf is aan de orde van de dag. Niet alleen als koningin Beatrix haar kroon overdraagt aan haar zoon. Familiebedrijven zijn al jaren de motor van onze economie. Ook politiek Den Haag en Brussel besteden aandacht aan familiebedrijven. Welke 5 essentiële stappen moeten worden doorlopen voor een succesvolle (troon)opvolging?

1. Kiest tijdig uw opvolger

Of u nu staatshoofd bent of niet, voor elke directeur-ondernemer van een familiebedrijf komt vroeger of later de vraag aan de orde: aan wie kan ik het bedrijf overdragen? Uit onderzoek blijkt dat in Nederland bij familie weinig animo is om de onderneming over te nemen. Indien u toch in de gelukkige omstandigheid bent dat er een of meerdere familieleden zijn die het stokje willen overnemen, zorg dan voor een tijdige voorbereiding van de opvolgers. Laat hen meedraaien in de onderneming. Betrek hen bij de keuzes die u maakt. Leer hun wat het is om een ondernemer te zijn. Tijdig beginnen met na te denken over uw opvolging heeft ook financiële voordelen. U kunt namelijk substantieel besparen op de erfbelasting. Als u uw opvolging successierechtelijk goed inkleedt kunt u over de eerste € 1 miljoen 100% vrijstelling verkrijgen en over het meerdere 83% (ware u belastingplichtig ...)

2. Zorgt voor een flexibele structuur waarmede u alle kanten op kunt

Indien er geen familielid beschikbaar is (op de korte of lange termijn) om het roer aan over te dragen, hoeft dit niet het einde van het familiebedrijf te betekenen. Niet in alle gevallen uiteraard, maar soms kan een externe bestuurder uitkomst bieden. Dit heeft vanzelfsprekend invloed op uw zeggenschap. Maar die invloed (zo u die wenst) kan op diverse manieren worden vormgegeven: door afspraken te maken in een notarieel vast te leggen familiestatuut of aandeelhoudersovereenkomst, door familieleden zitting te laten nemen in de raad van commissarissen of door een stichting administratiekantoor. Belangrijk is dat ruim voor het moment van bedrijfsopvolging de juridische structuur u flexibiliteit biedt om hierin keuzes te maken.

3. Continuïteit: bespreekt uw plannen met uw financier

Door de crisis en de strengere eisen die aan banken worden gesteld, is het vinden van overnamefinanciering steeds moeilijker geworden. Om te voorkomen dat de bedrijfsopvolging vanwege gebrek aan overnamefinanciering op losse schroeven komt te staan, is het raadzaam om uw plannen tijdig met uw bank te bespreken.

4. Zorgt u voor een multidisciplinair team van adviseurs

Het is aan te raden uw wensen omtrent de bedrijfsopvolging tijdig te bespreken met een team van adviseurs. Naast uw accountant, is het raadzaam om hierbij ook uw advocaat en fiscalist te betrekken. Ook een waarderingsdeskundige en estate planner kunnen toegevoegde waarde bieden. Een breed team van adviseurs zorgt ervoor dat de bedrijfsovername zo fiscaal gunstig mogelijk wordt vormgegeven, juridische valkuilen tijdig worden gesignaleerd en u en uw onderneming worden voorbereid op de overdracht.

5. Leert los te laten, geniet van de kleinkinderen

In de overnamedocumentatie is het van belang goede afspraken te maken over een periode na de overdracht waarbij u nog enige tijd beschikbaar bent voor de overdracht van uw kennis en ervaring. Hierbij past ook een introductie in uw netwerk. Soms kan een earn-out regeling hierbij passend zijn. Maar op enig moment is het ook tijd om los te laten. Om uw opvolger de ruimte te geven om een eigen koers te gaan varen. Om eigen keuzes te maken. En om vorstelijk te gaan genieten van uw welverdiende pensioen … en de kleinkinderen. Lees ook het stuk op Molblog met een bijdrage van onze specialist in mediarecht Jens van den Brink over “Inhaken op de troonafstand en de kroning: wat mag wel, wat mag niet?"