Wijzigingswet financiële markten 2014: Zorgplicht in Wft en wijzigingen tuchtrechtspraak accountants

Jaarlijks wordt de Wet op het financieel toezicht (Wft ) en de daaraan gerelateerde financiële wetgeving door middel van de Wijzigingswet Financiële Markten voorzien van een update. Zo ook dit jaar. Hierna bespreken wij de meest relevante wijzigingen voor de verzekeringsbranche per 1 januari 2014. Dit zijn 1) de verankering van de zorgplicht in de Wft en 2) de wijziging van de klachttermijn en ambtshalve aanvulling van rechtsgronden in de tuchtrechtspraak voor accountants.

Verankering zorgplicht in Wft

Met art. 4:24a Wft is per 1 januari 2014 de zorgplicht voor financiëledienstverleners in de Wft vastgelegd. Op grond hiervan dient de financiëledienstverlener bij zijn dienstverlening de gerechtvaardigde belangen van de consument in acht te nemen. Deze zorgplicht rust op de aanbieder, de (herverzekerings)(onder)bemiddelaar en de (onder)gevolmachtigde agent. Met gerechtvaardigde belangen worden de belangen van de consument bedoeld die 1) al dan niet rechtstreeks door de financiëledienstverlener worden geraakt en 2) waarvan de behartiging redelijkerwijs kan worden verwacht. Het tweede lid van art. 4:24a Wft formuleert voor de financiëledienstverlener die adviseert een strengere zorgplicht. Deze dient in het belang van de klant te handelen.

Omvang zorgplicht

Uit de open norm van art. 4:24a Wft blijkt niet hoe omvangrijk de zorgplicht van de financiëledienstverlener nu is. Uit de parlementaire geschiedenis blijkt echter dat de wetgever geen uitgebreidere zorgplicht heeft beoogd dan de reeds bestaande civielrechtelijke zorgplicht. Daarbij overweegt de wetgever expliciet dat de financiëledienstverlener onder de norm van art. 4:24a Wft ook zijn eigen commerciële belangen mag meewegen, tenzij hij adviseert. De adviseur moet uitsluitend het belang van de consument dienen en in zijn advisering overige commerciële belangen niet mee laten wegen.

Handhaving AFM

De wetgever heeft de handhavingsmogelijkheden van de AFM ten aanzien van art. 4:24a Wft beperkt. De AFM kan slechts overgaan tot handhaving indien sprake is van een evidente misstand die schadelijke gevolgen kan hebben voor de consument of begunstigde. Is daarvan sprake, dan is de AFM verplicht eerst een aanwijzing te geven aan de financiëledienstverlener. Pas als deze aanwijzing niet wordt opgevolgd, kan de AFM een bestuurlijke boete of last onder dwangsom opleggen.

Wijzigingen Wet tuchtrechtspraak accountants

Binnen de tuchtrechtspraak voor accountants is verder art. 22 lid 1 Wtra gewijzigd. Daarmee vangt de klachttermijn niet langer aan op het moment dat de klager de gedragingen van de accountant heeft geconstateerd, maar pas op het moment dat de klager met het verwijtbare karakter van deze gedraging bekend raakt. Daarmee wordt de klager ruimer beschermd tegen zijn eigen ondeskundigheid. Met het oog op de rechtsbescherming van de accountant is de objectieve klachttermijn echter wel gehandhaafd, zodat de klacht 6 jaar na de gedraging waarop de klacht ziet verjaart. Tot slot verruimt art. 22 lid 5 Wtra de mogelijkheden voor de Accountantskamer om ambtshalve rechtsgronden aan te vullen. Deze mogelijkheid bezat de Accountantskamer al in gevallen waarin de klacht zag op wettelijke controles. Ook hier rechtvaardigt de wetgever deze uitbreiding met verwijzing naar de soms beperkte deskundigheid van de klager, zodat deze niet altijd in staat is de klacht deugdelijk te formuleren. Wordt de klacht voorafgaand aan de zitting ambtshalve aangevuld, dan krijgt de accountant de gelegenheid om hierop voorafgaand aan de zitting schriftelijk te reageren. Ook als de klacht na de zitting door de Accountantskamer ambtshalve wordt aangevuld mag de accountant schriftelijk reageren. Daarnaast is de Accountantskamer – ambtshalve of op verzoek van de accountant dan wel klager – bevoegd de zitting te heropenen als de schriftelijke reactie van de accountant daartoe aanleiding geeft.